Việc phân loại thuế trực thu và thuế gián thu giúp các nhà lập pháp tìm ra được phương thức điều tiết riêng; từ đó xây dựng được các sắc thuế phù hợp với mục đích điều tiết, phản ánh được phạm vi tác động của sắc thuế đó. Bài viết làm rõ điểm khác biệt giữa thuế trực thu và thuế gián thu.
Mục lục bài viết
ẨnThuế là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định của các luật thuế. Dựa vào mục đích, phương thức điều tiết cũng như mối tương quan giữa người người nộp thuế và cơ quan quản lý thuế, thuế được chia thành hai loại là thuế trực thu và thuế gián thu. Vậy, thuế trực thu, thuế gián thu là gì? Đâu là điểm khác biệt giữa thuế trực thu và thuế gián thu? Để tìm kiếm câu trả lời, mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Tìm hiểu về thuế trực thu và thuế gián thu
Thuế trực thu là gì?
Thuế trực thu là thuế mà Nhà nước trực tiếp thu vào ngân sách một phần thu nhập của đối tượng nộp thuế, người nộp thuế chính là người chịu thuế. Thuế trực thu bao gồm:
- Thuế thu nhập cá nhân
Đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân là cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam và cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật thuế thu nhập cá nhân.
Thu nhập chịu thuế bao gồm:
+ Thu nhập từ kinh doanh
+ Thu nhập từ tiền lương, tiền công
+ Thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn
+ Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản
+ Thu nhập từ trúng thưởng
+ Thu nhập từ bản quyền
+ Thu nhập từ nhượng quyền thương mại
+ Thu nhập từ nhận thừa kế là chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và tài sản khác phải đăng ký sở hữu hoặc đăng ký sử dụng.
+ Thu nhập từ nhận quà tặng là chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và tài sản khác phải đăng ký sở hữu hoặc đăng ký sử dụng.
>>> Có thể bạn quan tâm: Dịch vụ quyết toán thuế thu nhập cá nhân
- Thuế thu nhập doanh nghiệp
Người nộp thuế thu nhập doanh nghiệp là tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có thu nhập chịu thuế theo quy định.
Thu nhập chịu thuế bao gồm thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và thu nhập khác bao gồm:
+Thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng quyền góp vốn
+ Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản
+ Thu nhập từ quyền sử dụng tài sản, quyền sở hữu tài sản, kể cả thu nhập từ quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật
+ Thu nhập từ chuyển nhượng, cho thuê, thanh lý tài sản, trong đó có các loại giấy tờ có giá
+ Thu nhập từ lãi tiền gửi, cho vay vốn, bán ngoại tệ
+ Khoản thu từ nợ khó đòi đã xóa nay đòi được; khoản thu từ nợ phải trả không xác định được chủ
+ Khoản thu nhập từ kinh doanh của những năm trước bị bỏ sót và các khoản thu nhập khác.
>>>Xem thêm: tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp
Thuế gián thu là gì?
Thuế gián thu là thuế đánh vào hàng hóa, dịch vụ; người chịu thuế không phải là người nộp thuế. Có thể hiểu, người nộp thuế là người bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, nhà nhập khẩu còn người chịu thuế là người mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ.
Thuế gián thu bao gồm một số loại thuế như:
- Thuế xuất nhập khẩu
+ Đối tượng chịu thuế gồm: hàng hóa xuất -nhập khẩu qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam; hàng hóa xuất khẩu từ thị trường trong nước vào khu phi thuế quan, hàng hóa nhập khẩu từ khu phi thuế quan vào thị trường trong nước; hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ và hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp thực hiện quyền xuất khẩu, quyền nhập khẩu, quyền phân phối.
+ Người nộp thuế: là chủ hàng hóa xuất - nhập khẩu; tổ chức nhận ủy thác xuất - nhập khẩu; người xuất cảnh, nhập cảnh có hàng hóa xuất - nhập khẩu, gửi hoặc nhận hàng hóa qua cửa khẩu, biên giới Việt Nam.
- Thuế tiêu thụ đặc biệt
+ Đối tượng chịu thuế gồm các hàng hóa: thuốc lá điếu, xì gà, rượu, bia, xe ô tô dưới 24 chỗ, xe mô tô hai bánh/ba bánh có dung tích xi lanh trên 125cm3, tàu bay, du thuyền, xăng, bài lá, hàng mã, điều hoà nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống) và dịch vụ kinh doanh: vũ trường, massage, karaoke, casino, golf, xổ số.
+ Người nộp thuế: là tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hàng hóa và kinh doanh dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
- Thuế giá trị gia tăng
Thuế giá trị gia tăng là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.
+ Đối tượng chịu thuế: Hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam trừ các đối tượng quy định tại Điều 5 Luật thuế giá trị gia tăng.
+ Người nộp thuế: là tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT và tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa chịu thuế GTGT.
- Thuế bảo vệ môi trường
Đây là loại thuế gián thu, thu vào sản phẩm, hàng hóa khi sử dụng gây tác động xấu đến môi trường.
+ Đối tượng chịu thuế: xăng, dầu, mỡ nhờn; than đá; dung dịch hydro-chloro-fluoro-carbon; túi ni lông thuộc diện chịu thuế; thuốc diệt cỏ, thuốc trừ mối, thuốc bảo quản lâm sản, thuốc khử trùng kho thuộc loại hạn chế sử dụng.
+ Người nộp thuế: là tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế
Điểm khác biệt giữa thuế trực thu và thuế gián thu
Tiêu chí | Thuế trực thu | Thuế gián thu |
Khái niệm | Thuế trực thu là loại thuế đánh vào thu nhập, lợi nhuận của người nộp thuế, người nộp thuế đồng thời là người chịu thuế. | Thuế gián thu đánh vào hàng hóa, dịch vụ. Loại thuế này điều tiết gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa dịch vụ cung cấp, người nộp thuế không phải là người chịu thuế. |
Đối tượng chịu thuế | Người chịu thuế là người nộp thuế | Người chịu thuế không phải là người nộp thuế |
Mức độ tác động |
Ít tác động vào giá cả thị trường (vì thường đánh vào thu nhập, kết quả kinh doanh sau một thời gian nhất định) | Ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả thị trường vì thuế được cộng vào giá bán hàng hóa, dịch vụ |
Mức độ quản lý | Khó thu hơn do phải dựa vào kết quả của hoạt động kinh doanh - điều này Nhà nước không quản lý, kiểm soát được. Dẫn đến tình trạng nhiều cá nhân, doanh nghiệp trốn thuế. | Dễ thu hơn vì được cấu thành giá bán hàng hóa, dịch vụ, người tiêu dùng cần có kiến thức nhất định mới có thể nhận biết được. |
Phương thức điều tiết | Điều tiết trực tiếp vào thu nhập của các đối tượng chịu thuế. | Điều tiết gián tiếp thông qua giá bán hàng hóa dịch vụ. |
Ưu điểm | Kiềm chế lạm phát, giảm bất bình đẳng, đảm bảo được công bằng giữa những người chịu thuế. | Cơ quan thuế dễ quản lý hơn, hạn chế được trốn thuế. |
Hạn chế | Dễ xảy ra việc người nộp thuế trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế, phát sinh những hành vi phạm pháp luật nhằm trốn thuế. |
Khó đảm bảo công bằng giữa những người nộp thuế vì có thu nhập cao hay thấp đều phải nộp thuế gián thu với tỷ lệ như nhau. |
Lời kết
Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa thuế trực thu và thuế gián thu. Nếu các bạn có bất cứ thắc mắc nào cần được giải đáp, hãy liên hệ ngay với Trường Thành để được tư vấn hỗ trợ kịp thời nhất!
Công ty TNHH Dịch vụ tư vấn Trường Thành
Địa chỉ: No01 LK65 Khu đất dịch vụ 16 17 18a 18b Dương Nội - Hà Đông - Hà Nội
Số điện thoại: 090 328 45 68
Email: ketoantruongthanh68@gmail.com
Website: https://ketoantruongthanh.vn/