7 nguyên tắc cơ bản kế toán cần biết

Nguyên tắc kế toán là những quy tắc, quy ước, tiêu chuẩn chung được áp dụng thống nhất trong hoạt động kế toán nhằm đảm bảo tính chính xác, trung thực, khách quan, đầy đủ, minh bạch và nhất quán của thông tin phản ánh tài chính của doanh nghiệp.

Theo chuẩn mực kế toán số 1 - "Chuẩn mực chung" do Bộ Tài chính ban hành, có 7 nguyên tắc kế toán cơ bản sau:

• Nguyên tắc trọng yếu - Materiality principle
• Nguyên tắc thận trọng - Prudence 
• Nguyên tắc cơ sở dồn tích - Accrual principle
• Nguyên tắc hoạt động liên tục - Going concern principle
• Nguyên tắc giá gốc - Historical cost
• Nguyên tắc phù hợp - Matching principle
• Nguyên tắc nhất quán - Consistency principle

1.Nguyên tắc trọng yếu - Materiality principle

Nguyên tắc trọng yếu (Materiality principle) là một nguyên tắc cơ bản trong kế toán, quy định rằng thông tin tài chính được ghi nhận và công bố phải đầy đủ, trung thực, khách quan, nhưng chỉ tập trung vào những thông tin có tầm quan trọng, có khả năng ảnh hưởng đáng kể đến đánh giá tình hình tài chính, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Mục đích:

• Đảm bảo tính hữu dụng và hiệu quả của thông tin tài chính.
• Tránh tình trạng quá tải thông tin, gây khó khăn cho người sử dụng thông tin tài chính trong việc tiếp nhận, phân tích và đánh giá.
• Giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí trong việc lập báo cáo tài chính.

Cách xác định mức độ trọng yếu:

• Doanh nghiệp có thể sử dụng các tiêu chí sau để xác định mức độ trọng yếu của một khoản mục:
  • Mức độ ảnh hưởng đến tình hình tài chính: Mức độ ảnh hưởng của khoản mục đến các chỉ tiêu tài chính quan trọng như lợi nhuận, vốn chủ sở hữu, khả năng thanh toán,…
  • Mức độ quan tâm của người sử dụng thông tin: Mức độ quan tâm của các bên liên quan như nhà đầu tư, chủ nợ, cơ quan quản lý nhà nước,… đối với khoản mục.
  • Mức độ phức tạp của khoản mục: Mức độ phức tạp trong việc ghi nhận, đo lường và công bố thông tin về khoản mục.

2.Nguyên tắc thận trọng (Prudence principle)

Nguyên tắc thận trọng (Prudence principle) là một nguyên tắc cơ bản trong kế toán, quy định rằng khi ghi nhận các khoản mục tài chính, doanh nghiệp cần áp dụng một thái độ thận trọng, đảm bảo tính chính xác, trung thực, khách quan của thông tin tài chính, nhưng không được làm giảm giá trị thực tế của tài sản, nguồn vốn và lợi nhuận.

Mục đích:

• Đảm bảo tính bảo toàn vốn cho doanh nghiệp.
• Tránh tình trạng làm tăng giá trị tài sản, nguồn vốn và lợi nhuận một cách phi thực tế.
• Cung cấp thông tin tài chính phản ánh đúng bản chất hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Nội dung:

• Ghi nhận tài sản, nguồn vốn và chi phí theo giá trị thấp nhất có thể xảy ra:
  • Đối với tài sản, doanh nghiệp cần ghi nhận theo giá gốc trừ đi khoản dự phòng giảm giá tài sản.
  • Đối với nguồn vốn, doanh nghiệp cần ghi nhận theo giá trị thực tế nhận được.
  • Đối với chi phí, doanh nghiệp cần ghi nhận tất cả các chi phí thực tế phát sinh trong kỳ kế toán.
• Ghi nhận doanh thu theo giá trị thấp nhất có thể thu được:
  • Doanh nghiệp chỉ ghi nhận doanh thu khi đã hoàn thành việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho khách hàng và có khả năng thu hồi tiền.
  • Doanh nghiệp cần trích lập dự phòng thu nhập để dự phòng cho các khoản thu nhập khó thu hồi.

3 Nguyên tắc cơ sở dồn tích - Accrual principle

Nguyên tắc cơ sở dồn tích (Accrual principle) là một nguyên tắc cơ bản trong kế toán, quy định rằng doanh nghiệp ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế trong sổ sách kế toán tại thời điểm phát sinh, không phụ thuộc vào thời điểm thu hoặc chi tiền.

Mục đích:

• Phản ánh đúng bản chất kinh tế của các nghiệp vụ kinh tế, đảm bảo tính chính xác, trung thực, khách quan của thông tin tài chính.
• Giúp doanh nghiệp xác định đúng kết quả hoạt động kinh doanh trong từng kỳ kế toán.
• Tạo điều kiện cho việc so sánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong các kỳ kế toán khác nhau.

Nội dung:

• Ghi nhận doanh thu: Doanh thu được ghi nhận tại thời điểm hoàn thành việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho khách hàng và doanh nghiệp có quyền thu tiền, bất kể khi nào doanh nghiệp thu được tiền.
• Ghi nhận chi phí: Chi phí được ghi nhận tại thời điểm phát sinh và liên quan đến việc tạo ra doanh thu, bất kể khi nào doanh nghiệp thanh toán tiền

4 Nguyên tắc hoạt động liên tục - Going concern principle

Nguyên tắc hoạt động liên tục (Going concern principle) là một nguyên tắc cơ bản trong kế toán, quy định rằng doanh nghiệp được giả định sẽ tiếp tục hoạt động trong tương lai và không có ý định thanh lý hay hạn chế hoạt động một cách đáng kể.

Mục đích:

• Đảm bảo tính chính xác, trung thực, khách quan của thông tin tài chính, phản ánh đúng khả năng hoạt động và phát triển của doanh nghiệp trong tương lai.
• Giúp doanh nghiệp xác định đúng giá trị tài sản, nguồn vốn và lợi nhuận.
• Tạo điều kiện cho việc so sánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong các kỳ kế toán khác nhau.

Nội dung:

• Doanh nghiệp ghi nhận tài sản, nguồn vốn và chi phí theo giá trị còn lại sử dụng trong tương lai, không ghi nhận theo giá trị thanh lý.
• Doanh nghiệp lập báo cáo tài chính dựa trên giả định rằng doanh nghiệp sẽ tiếp tục hoạt động trong tương lai và có khả năng thu hồi các khoản nợ phải trả, thực hiện các cam kết và tiếp tục sử dụng các nguồn lực của mình.

5 Nguyên tắc giá gốc - Historical cost

Nguyên tắc giá gốc (Historical cost principle) là một nguyên tắc cơ bản trong kế toán, quy định rằng tài sản được ghi nhận theo giá gốc, là giá trị thực tế mà doanh nghiệp đã thanh toán để mua sắm hoặc tạo lập tài sản đó.

Mục đích:

• Đảm bảo tính chính xác, trung thực, khách quan của thông tin tài chính, phản ánh đúng giá trị thực tế của tài sản tại thời điểm ghi nhận.
• Giúp doanh nghiệp xác định đúng giá trị vốn đầu tư và lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh doanh.
• Tạo điều kiện cho việc so sánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong các kỳ kế toán khác nhau.

Nội dung:

• Giá gốc của tài sản bao gồm giá mua, chi phí vận chuyển, lắp đặt, sửa chữa,… để đưa tài sản vào sử dụng.
• Doanh nghiệp ghi nhận tài sản theo giá gốc trong sổ sách kế toán tại thời điểm ghi nhận tài sản.
• Giá gốc của tài sản được giữ nguyên trong sổ sách kế toán, không điều chỉnh theo giá trị thị trường của tài sản.

6. Nguyên tắc phù hợp - Matching principle

Nguyên tắc phù hợp (Matching principle) là một nguyên tắc cơ bản trong kế toán, quy định rằng doanh thu và chi phí của doanh nghiệp phải được ghi nhận một cách tương ứng trong cùng kỳ kế toán mà chúng liên quan đến nhau.

Mục đích:

• Đảm bảo tính chính xác, trung thực, khách quan của thông tin tài chính, phản ánh đúng kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong từng kỳ kế toán.
• Giúp doanh nghiệp xác định đúng lợi nhuận ròng trong từng kỳ kế toán.
• Tạo điều kiện cho việc so sánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong các kỳ kế toán khác nhau.

Nội dung:

• Doanh thu được ghi nhận khi hoàn thành việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho khách hàng và doanh nghiệp có quyền thu tiền.
• Chi phí được ghi nhận tại thời điểm phát sinh và liên quan đến việc tạo ra doanh thu.
• Doanh thu và chi phí liên quan đến nhau được ghi nhận trong cùng kỳ kế toán.

7. Nguyên tắc nhất quán - Consistency principle

Nguyên tắc nhất quán (Consistency principle) là một trong những nguyên tắc cơ bản nhất trong kế toán, quy định rằng doanh nghiệp cần áp dụng thống nhất các chính sách và phương pháp kế toán trong ít nhất một kỳ kế toán.

Mục đích:

• Đảm bảo tính chính xác, trung thực, khách quan của thông tin tài chính, giúp người sử dụng thông tin tài chính có thể so sánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong các kỳ kế toán khác nhau một cách dễ dàng và hiệu quả.
• Thúc đẩy tính minh bạch và tin cậy của báo cáo tài chính, góp phần nâng cao chất lượng quản trị, điều hành của doanh nghiệp.
• Tạo điều kiện cho việc kiểm tra, giám sát hoạt động kế toán của doanh nghiệp được thực hiện một cách hiệu quả.

Nội dung:

• Doanh nghiệp cần lựa chọn và áp dụng các chính sách, phương pháp kế toán phù hợp với đặc điểm, quy mô và ngành nghề kinh doanh của mình.
• Các chính sách, phương pháp kế toán đã được lựa chọn cần được áp dụng thống nhất trong ít nhất một kỳ kế toán.
• Việc thay đổi chính sách, phương pháp kế toán chỉ được thực hiện trong những trường hợp đặc biệt và cần được giải thích rõ ràng trong báo cáo tài chính.

Trên đây là 7 nguyên tắc cơ bản mà một kế toán phải nắm được khi làm việc. Còn những vấn đề cần hỗ trợ hay có nhu cầu sử dụng dịch vụ kế toán hãy liên hệ tới chúng tôi bằng thông tin bên dưới đây để được tư vấn sớm nhất

Công ty TNHH Dịch vụ tư vấn Trường Thành
Địa chỉ: No01 LK65 Khu đất dịch vụ 16 17 18a 18b Dương Nội - Hà Đông - Hà Nội
Số điện thoại: 090 328 45 68
Email: ketoantruongthanh68@gmail.com
Website: https://ketoantruongthanh.vn/